لیدو فایننس (Lido Finance) چیست و چه تاثیری بر توسعه اتریوم ۲ دارد؟
زمان مطالعه: 7 دقیقه
با نزدیک شدن به زمان اجرای بهروزرسانی شانگهای (Shanghai) اتریوم، این روزها نام پروژههای ارائهدهنده خدمات استیکینگ، به ویژه پروتکل لیدو فایننس (Lido Finance) را زیاد میشنویم. در واقع، به دلیل افزایش محبوبیت و رشد امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای، کاربران به طور فزایندهای به دنبال استفاده کارآمدتر از سرمایه خود هستند. به همین دلیل، پروژههایی مانند لیدو فایننس با ویژگیهای جذاب خود، با تقاضای بسیار زیادی از سوی جامعه سرمایهگذاران مواجه شدهاند. با توجه به نقش مهم لیدو فایننس در توسعه اتریوم ۲ و به طور کلی، بخش دیفای، تصمیم گرفتیم در این مقاله به معرفی این پروتکل بپردازیم. با ما همراه باشید.
لیدو فایننس چیست؟
لیدو فایننس یک راهحل لیکویید استیکینگ (liquid staking) برای اتریوم (ETH) است. به بیان دقیقتر، لیدو فایننس به کاربران اجازه میدهد که ETHهای خود را استیک کنند و در عین حال، در فعالیتهای درون زنجیرهای، مانند وامدهی، مشارکت داشته باشند. در واقع، Lido Finance قصد دارد مشکلات مربوط به روشهای قبلی استیکینگ، مانند عدم نقدشوندگی، عدم تحرک و عدم دسترسی را حل کند.
شروع
هنگام استفاده از لیدو فایننس برای استیکینگ ETH، کاربران یک توکن stETH دریافت میکنند که نشاندهنده ETH آنها با نسبت ۱:۱ است. این توکن به عنوان پلی برای آوردن پاداشهای استیکینگ از اتریوم ۲ به اتریوم ۱ عمل میکند.
از آنجایی که به ETHهای استیکشده توسط کاربر، در اتریوم ۲ پاداش داده میشود، موجودی ETH کاربر در بیکن چِین (beacon chain) افزایش مییابد. موجودی stETH هم بر این اساس یک بار در روز، بهروز میشود و به کاربر اجازه میدهد تا به پاداشهای خود که در اتریوم ۲ دریافت کرده است، در اتریوم ۱ دسترسی داشته باشد.
کاربران میتوانند از توکن stETH به روشی مشابه با ETH استفاده کنند و از آنجایی که این توکن با برنامههای دیفای سازگار است، میتوان از آن به عنوان وثیقه برای دریافت وام هم استفاده کرد. پس از فعال شدن تراکنشها در اتریوم ۲، کاربران همچنین میتوانند stETH خود را با ETH مبادله کنند.
لیدو فایننس چگونه کار میکند؟
برای تبدیل شدن به یک اعتبارسنج در اتریوم ۲، کاربران باید سرمایه زیادی داشته باشند (۳۲ ETH). پیچیدگی فنی در فرآیند احراز هویت و زمان طولانی قفل شدن توکنها نیز از دیگر مشکلات موجود هستند. این در حالی است که هولدرهای معمولی ETH، تواناییهای لازم برای اعتبارسنج شدن را ندارند و از طرفی، نمیخواهند نقدینگی داراییهایشان را با استیکینگ از دست بدهند. بنابراین، Lido Finance به عنوان یک پروتکل لیکویید استیکینگ، برای حل این مشکلات متولد شد.
لیدو فایننس به کاربران اجازه میدهد که ETHهای خود را در این پروتکل سپردهگذاری کنند، سپس نمایندگی ETHهای استیکشده را به اعتبارسنجهای حرفهای (معروف به node miners یا ماینرهای نود) واگذار میکند. در همین حال، پس از استیکینگ ETH در لیدو فایننس، کاربران یک دارایی مشتقه -توکن stETH صادرشده توسط لیدو فایننس- را دریافت میکنند که نشاندهنده مالکیت ETHهای استیکشده است.
پس از اینکه اپراتورهای نود، ETHهای سپردهگذاریشده در لیدو فایننس را دریافت کردند، از آنها برای اعتبارسنجی تراکنشهای اتریوم ۲ استفاده میکنند و در ازای آن، در قالب ETH پاداش میگیرند (پاداش استیکینگ). پس از کسر هزینههای اپراتورهای نود و هزینههای سرویس استکینگ Lido Finance، مابقی این پاداشها به ETHهای استیکشده کاربر تعلق میگیرد.
لیدو دائو (Lido DAO) و LDO چیست؟
ارز دیجیتال LDO، یک توکن اتریومی است که با داشتن آن، کاربر میتواند امتیازاتی را در سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) لیدو به دست آورد. لیدو دائو گروهی از پروتکلهای لیکویید استیکینگ را مدیریت میکند، پارامترهای کلیدی (مانند کارمزدها) را تعریف میکند و برای اطمینان از کارایی و انعطافپذیری، پروتکل را ارتقا میدهد. در این میان، هرچه کاربر تعداد توکن LDO بیشتری داشته باشد، قدرت تصمیمگیری بیشتری خواهد داشت.
ویژگیهای پروتکل Lido Finance
استیکینگ ETH و حفظ نقدینگی توکنهای کاربر: کاربرانی که اتریومهای خود را به قرارداد هوشمند لیدو فایننس میفرستند، توکنهای stETH را دریافت میکنند و در ازای استیکینگ پاداش میگیرند. آنها میتوانند از این توکنها در هر زمان برای خرید، فروش، مبادله یا سرمایهگذاری در پروژههای دیفای استفاده کنند.
عدم محدودیت برای تعداد ETHهای واریزشده: همانطور که گفته شد، اتریوم ۲ فقط امکان استیکینگ مضربی از ۳۲ ETH را فراهم میکند. Lido Finance راهحل انعطافپذیرتر و کاربرپسندتری نسبت به آن دارد که کاربر شخصاً بخواهد به یک اعتبارسنج تبدیل شود (self-staking). با استفاده از لیدو فایننس، کاربران میتوانند هر تعداد توکنی را که در اختیار دارند (حتی اگر کم باشد)، استیک کنند و پاداش بگیرند.
پشتیبانی از پروژههای دیفای با توکن stETH: از توکن stETH میتوان در برنامهها و پروتکلهای مبتنی بر اتریوم استفاده کرد؛ برای مثال، به عنوان وثیقه برای استفاده از خدمات وام.
پروتکل لیدو فایننس چه مشکلی را حل میکند؟
تعداد اتریومهای استیکشده در قرارداد اتریوم ۲ اخیراً از ۱۶ میلیون ETH فراتر رفت که نشاندهنده تقاضای بالای کاربران برای استفاده از داراییهای خود جهت کسب سود بیشتر است.
با این حال، استیکینگ در اتریوم ۲ با مشکلات بسیاری همراه است، از جمله:
- تا زمان فعال شدن تراکنشها (که ممکن است ماهها طول بکشد)، ETHهای استیکشده در اتریوم ۲ قفل میشوند. این چیزی نیست که هر استیککنندهای بخواهد.
- علاوه بر این، هنگامی که کاربران ETHهای خود را استیک میکنند، کوینهای آنها دیگر قابل معامله یا قابل وثیقهگذاری نخواهد بود (عدم نقدینگی).
- آخرین و بزرگترین مشکل این است که کاربران فقط میتوانند مضربی از ۳۲ ETH را استیک کنند و در صورت داشتن اتریوم کمتر یا بیشتر از این مقدار، با مشکل مواجه میشوند.
لیدو فایننس از طریق پروتکل لیکویید استیکینگ خود، این مشکلات را حل میکند.
خطرات استیکینگ با پروتکل Lido Finance
اگرچه لیدو فایننس یک راهحل مؤثر برای استیکینگ و بهینه کردن استفاده از سرمایه کاربران است، اما این بدان معنی نیست که همه چیز در این پروتکل واقعاً ایمن است.
همانند هر پروژه دیگری، خطرات احتمالی در Lido Finance هم وجود دارند، از جمله:
- مانند هر پروتکلی در بلاکچین اتریوم، لیدو فایننس با آسیبپذیریهای احتمالی قراردادهای هوشمند (به عنوان مثال، خطاها و هکها) مواجه است. برای کاهش این خطر و به منظور شناسایی، ارزیابی و حل مشکلات، قراردادهای هوشمند لیدو فایننس باید به طور منظم تحت ممیزیهای امنیتی قرار بگیرند.
- همچنین، تا زمان راهاندازی کامل اتریوم ۲، کاربران نمیتوانند ETHهای استیکشده خود را برداشت کنند.
- علاوه بر این، کاربران ممکن است در معرض خطر اعتبارسنجهایی باشند که برای مدت طولانی آفلاین میشوند. در چنین شرایطی، کاربران ممکن است در نهایت وجوه خود را از دست بدهند. به همین دلیل، Lido Finance روی چند اعتبارسنج معتبر شرطبندی کرده و همچنین، تا ۵ درصد پوشش برای این موضوع ارائه میدهد.
خلاصه مطلب
در این مقاله به معرفی پروتکل لیدو فایننس و ویژگیهای آن پرداختیم. همانطور که گفته شد، به لطف راهحلهای لیدو فایننس، موانع موجود برای استیکینگ ETH بسیار کمتر میشود و ضمن حفظ غیرمتمرکز بودن، کاربران میتوانند کنترل داراییهای خود را بر عهده داشته باشند. مدل لیکویید استیکینگ را میتوان خالصترین شکل دیفای در نظر گرفت. بنابراین، میتوانیم شاهد رشد آن در کنار دیفای باشیم.
با این حال، توجه به این نکته هم ضروری است که Lido Finance با در اختیار داشتن بیش از ۲۹ درصد از کل ETHهای استیکشده در اتریوم ۲، در میان پروژههای ارائهدهنده خدمات استیکینگ پیشتاز است. این موضوع، خود میتواند خطرات بالقوهای را برای اتریوم، یعنی متمرکزتر شدن شبکه، به همراه داشته باشد.
با این حال، با توسعه بیشتر اتریوم ۲، افراد بیشتری درگیر استیکینگ غیرمتمرکز ETH خواهند شد. همچنین، اثر شبکهای عظیم stETH، میتواند لیدو فایننس را به سودآورترین پروژه در این مسیر تبدیل کند.