قرارداد پرحاشیه اپل برای موتور جست‌وجو آیفون؛ گوگل ادعای جدیدی مطرح کرد

گوگل در پرونده‌ی دادگاهی عجیب ادعا کرد که گوشی آیفون و تبلت آیپد می‌توانند موتورهای جست‌وجوی پیش‌فرض متفاوتی داشته باشند. این استدلال بخشی از تلاش گوگل برای حفظ قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری سالانه‌اش با اپل محسوب می‌شود.

اگر در مرورگر سافاری آیفون یا آیپد عبارتی جست‌وجو شود، به‌طور پیش‌فرض این جست‌وجو با گوگل انجام می‌شود؛ مگر اینکه کاربر تنظیمات را تغییر داده باشد. دلیل این امر پرداخت چندمیلیارددلاری گوگل به اپل برای حفظ این امتیاز است.

این قرارداد برای گوگل بسیار سودمند است؛ زیرا بخش بزرگی از ترافیک جست‌وجویش را از کاربران اپل دریافت می‌کند. کاربران اپل نیز به‌دلیل سطح درآمد بیشترشان، برای تبلیغ‌کنندگان ارزش بیشتری دارند. اپل نیز از این قرارداد سود زیادی می‌برد؛ زیرا بدون نیاز به زحمت خاصی درآمدی هنگفت کسب می‌کند. اپل به‌هرحال باید موتور جست‌وجوی پیش‌فرض انتخاب کند و گوگل نیز شناخته‌شده‌ترین گزینه است.

هرچند رقم دقیق این قرارداد علنی نشد، در پرونده‌ی ضدانحصاری علیه گوگل، رقم پرداختی سال ۲۰۲۲ به‌طور تصادفی فاش شد: ۲۰ میلیارد دلار. وزارت دادگستری آمریکا این پرداخت را غیرقانونی دانست و اعلام کرد این قرارداد به گوگل مزیتی ناعادلانه در مقایسه با موتورهای جست‌وجوی کوچک‌تر می‌دهد. دادگاه نیز در تابستان امسال با این نظر موافقت کرد و وزارت دادگستری از قاضی خواست این پرداخت‌ها را به‌مدت ۱۰ سال ممنوع کند.

گوگل به‌عنوان بخشی از روند قانونی، حق ارائه‌ی پیشنهاد متقابل به دادگاه را دارد و حالا این کار را انجام داده است. این شرکت پذیرفت قراردادش با اپل ممنوع خواهد شد؛ اما استدلال می‌کند این ممنوعیت به‌جای ۱۰ سال، باید سه سال باشد. گوگل می‌گوید، صنعت فناوری بسیار پویا است و با ظهور هوش مصنوعی مولد به‌عنوان شیوه‌ای جدید برای جست‌وجو، تسلط امروز گوگل بر این صنعت ممکن است پایدار نباشد.

گوگل همچنین پیشنهاد داد انعطاف‌پذیری بیشتر، می‌تواند به موتورهای جست‌وجوی دیگر کمک کند تا برای کسب سهم از قرارداد اپل رقابت کنند. در یکی از پیشنهادهای عجیب، گوگل مطرح کرد که آیفون و آیپد می‌توانند موتورهای جست‌وجوی پیش‌فرض متفاوتی داشته باشند.

گوگل می‌گوید: «پیشنهاد ما به مرورگرها اجازه می‌دهد همچنان از گوگل به‌عنوان موتور جست‌وجو استفاده و از این همکاری درآمد کسب کنند. دیگر مزایای انعطاف بیشتر از این قرارند: قراردادهای پیش‌فرض متفاوت برای پلتفرم‌های مختلف (مثل آیفون و آیپد) و حالت‌های مرورگری مختلف و امکان تغییر موتور جست‌وجوی پیش‌فرض حداقل هر ۱۲ ماه یک بار.

هرچند گوگل درحال‌حاضر بر صنعت جست‌وجو تسلط دارد، استدلالش مبنی‌بر اینکه این تسلط ممکن است ابدی نباشد، درخورتأمل است. برای مثال، استفاده از سرویس‌های هوش مصنوعی مانند ChatGPT به‌عنوان جایگزینی برای موتورهای جست‌وجوی سنتی افزایش یافته و پیش‌بینی آینده دشوار است.

پیش‌از عرضه‌ی آیفون، نوکیا بر صنعت گوشی‌های هوشمند تسلط داشت؛ اما تنها هفت سال بعد، از بازار کنار رفت. بنابراین، هرچند گوگل امروز در جایگاه قدرتمندی قرار دارد، آینده‌اش تضمین‌شده نیست. ایده‌ی قراردادهای جزئی‌تر ممکن است به موتورهای جست‌وجوی دیگر فرصت دهد تا سهمی از این بازار به دست آورند؛ اما اپل که همواره بر تجربه‌ی یکپارچه‌ی کاربران (across all devices) تأکید می‌کند، بعید است چنین قراردادی را بپذیرد.

ممکن است دادگاه در حکم نهایی خود مصالحه‌ای انجام دهد و گوگل بتواند مدت ممنوعیت را کاهش دهد؛ اما به نظر می‌رسد حداقل برای چند سال آینده، اپل باید با کاهش ۲۰ میلیارد دلاری در درآمد سالانه‌اش کنار بیاید.