زن آمریکایی که یک در میلیون شانس پیوند داشت، موفق به دریافت کلیه خوک شد
زن آمریکایی که یک در میلیون شانس پیوند داشت، موفق به دریافت کلیه خوک شد
ماه گذشته، یک زن آمریکایی به سومین فرد زنده در جهان تبدیل شد که کلیهی پیوندی از خوک دریافت کرده است. اکنون، عملکرد کلیه او کاملاً طبیعی است و دیگر به دیالیز نیاز ندارد.
توانا لونی، گیرندهی پیوند ۵۳ ساله از ایالت آلاباما در سال ۱۹۹۹ یک کلیهاش را به مادرش اهدا کرده بود. اما چند سال بعد، در طول بارداریاش دچار فشار خون بالا همراه با پرهاکلامپسی شد. وضعیت نابسامان سلامتیاش باعث شد او به بیماری مزمن کلیوی مبتلا شود و در سال ۲۰۱۶ مجبور شد دیالیز را شروع کند. دیالیز با حذف مواد زائد و مایع اضافی از خون، کار تصفیهی خون کلیهها را انجام میدهد.
در سال ۲۰۱۷، لونی به لیست پیوند کلیه اضافه شد و چون قبلا اهداکنندهی کلیه بود، اولویت بالاتری نسبت به افراد معمولی داشت. بااینحال، یافتن کلیهای که با سیستم ایمنی لونی تطابق داشته باشد، بسیار سخت بود.
بهگزارش لایوساینس، دکتر رابرت مونتگومری، مدیر مؤسسهی پیوند لانگون دانشگاه نیویورک و پزشک مسئول عمل پیوند کلیهی لونی، سهشنبه در کنفرانسی خبری گفت: «لونی بهخاطر بارداری و دریافت خون در معرض بافتهای افراد دیگر قرار گرفته و همین باعث شده بود در برابر تمامی انواع بافت حساس شود؛ بهشکلی که یافتن کلیهی همتا بهمنظور پیوند برای او تقریباً غیرممکن بود. شانس یافتن پیوند برای لونی یک در میلیون بود.»
اما لونی گزینهای دیگر داشت: روشی آزمایشی برای گرفتن یک کلیهی جدید از خوکی که اصلاح ژنتیکی شده بود.
لونی سه هفته بعد از دریافت کلیهی اصلاحژنتیکیشده، گفت سرشار از انرژی است و احساس شکرگزاری میکند. جیم لاک، پزشک جراح پیوند در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام که پیوند حیوانات به انسان را مطالعه میکند و به شروع فرآیند گرفتن تاییدیه برای دریافت پیوند کلیه خوک برای لونی کمک کرد، میگوید زمانی که کلیه به جریان خون لونی متصل شد، در اصل دقیقاً مانند کلیهی یک اهداکننده زندهی کارش را انجام داد.
کلیهی جدید لونی ۱۰ ویرایش ژنی داشت
کلیهی جدید لونی از «ریویوکور»، یکی از شرکتهای تابعهی کمپانی زیستفناوری یونایتد تراپوتیکس تهیه شد. این شرکت ژنتیک خوک اهداکننده را اصلاح کرد تا ژنهای حیوان را حذف و ژنهای انسانی را اضافه کند. این اولین کلیه با ۱۰ ویرایش ژنی است که به بیمار زنده پیوند زده میشود. این ویرایشها باعث سازگاری بیشتر با بدن انسان میشود. دریافتکنندگان قبلی کلیههایی داشتند که تنها یک ژن در آنها حذف شده بود. کلیه با ۱۰ ژن ویرایششده قبلاً روی اهداکنندگان عضو مرگ مغزی آزمایش شده بود، بنابراین دانشمندان میدانستند که بدن انسان چگونه به آن واکنش نشان میدهد.
تغییرات ژنی انجامشده روی کلیهی خوک شامل حذف سه ژن خوک بود که سیستم ایمنی انسان را تحریک میکند و ژن گیرندهی هورمون رشد خوک نیز حذف شد. همچنین شش ژن انسانی برای بهبود سازگاری به کلیه اضافه شده بود. اگرچه لونی آنتیبادیهای بالایی داشت که میتوانست کلیه انسان را پس بزند، آنتیبادیهای او علیه اندام خوک بسیار کم بود و او را به کاندیدایی مناسب تبدیل میکرد.
مونتگومری گفت رد پیوند که در آن سیستم ایمنی بیمار به عضو پیوند شده حمله میکند، معمولاً در پیوندهای خوک به انسان بیشتر از انسان به انسان است. اما رد پیوند توسط بدن لزوماً به این معنی نیست که بیمار عضو خود را از دست میدهد؛ به این معنی است که پزشکان ممکن است مجبور شوند به سرعت از داروهای قوی و سرکوبکنندهی سیستم ایمنی استفاده کنند تا واکنش را تحتکنترل داشته باشند.
بیشتر بخوانید
لونی تا سه ماه آینده در نزدیکی مرکز لانگون دانشگاه نیویورک خواهد ماند تا بتواند هر روز از نظر علائم رد پیوند، مشکلات عملکرد کلیه و هرگونه علائم عفونت از اندام خوک تحتنظر باشد.
ویروس خوکی ممکن است در مرگ فردی که اولین پیوند قلب خوک را انجام داده است، نقش داشته باشد، بنابراین تیم پیوند به دقت مراقب چنین میکروبهایی در لونی خواهند بود. لاک اشاره کرد که کلیهی لونی برای ویروسهای شناخته شدهی خوک که میتواند انسان را بیمار کند، منفی بود؛ اما خون او برای علائم عفونت کنترل میشود. لونی همچنین برای نظارت بر فعالیت بدنی، ضربان قلب و فشار خون خود از ردیابهای سلامتی مختلفی استفاده میکند.
لاک گفت تیم دانشگاه نیویورک قصد دارد سال آینده آزمایش بالینی رسمی برای بررسی کلیه خوک با ۱۰ ویرایش را شروع کند. تیم تحقیقاتی همچنین آزمایشی از کلیهی تکویرایشی را انجام خواهد داد تا ببیند کدام گزینه برای بیماران مختلف مناسبتر است.
لونی بیماران تحت دیالیز را تشویق کرد و گفت چالشهایی را که درگیرشان هستند، درک میکند و تأکید کرد که دیالیز تنها گزینه نیست. او راههای جایگزین را که پیشرفتهای پزشکی میتواند به همراه داشته باشد، امیدوارکننده دانست.