همیشه جهنمی یا زمانی زیستپذیر؟ زهره احتمالا هرگز مثل زمین اقیانوسهای عظیم نداشته است
همیشه جهنمی یا زمانی زیستپذیر؟ زهره احتمالا هرگز مثل زمین اقیانوسهای عظیم نداشته است
زهره شباهتهای زیادی به زمین دارد. این سیاره دارای اندازه، جرم، چگالی و ترکیب معدنی مشابه با زمین است؛ اما تفاوتهایی دارد که باعث میشود برای زیستپذیری مناسب نباشد. دمای میانگین سطح زهره به ۴۶۵ درجهی سانتیگراد میرسد و فشار جوی آن ۹۲ برابر فشار سطح دریای زمین است.
همچنین ابرهای سمی کربندیاکسیدی زهره به شکل باران سولفوریک اسید روی سطح آن فرود میآیند. زهره یک جهنم داغ و زیستناپذیر است؛ اما شباهت آن به زمین و موقعیتش در کمربند حیات منظومه شمسی آن را به هدف جذابی برای پژوهشها تبدیل میکند و پرسشهای زیر را برمیانگیزد:
آیا زهره هیچگاه زیستپذیر بوده است؟ آیا ممکن است اکنون زیستپذیر باشد؟ اگر پاسخ این پرسشها مثبت باشد، وضعیت زهره میتواند چشماندازی هشدارآمیز از سرنوشت احتمالی حیات روی زمین و همچنین در سایر مناطق راه شیری باشد. به گفتهی کنستانتینو:
سیاره زهره آزمایشگاهی طبیعی برای بررسی چگونگی تکامل زیستپذیری یا عدم تکامل آن است. این آزمایش نهتنها بر سیستم زیستپذیر ما بلکه برای سیارههای فراخورشیدی قابل اعمال است. اگر زهره گذشتهای زیستپذیر داشته باشد، میتواند به این معنی باشد که سیارههایی که تاکنون کشف کردیم هم میتوانند زیستپذیر باشند؛ اما اگر زهره هرگز زیستپذیر نبوده، بنابراین میتوان گفت سیارههای شبیه به زهره در نقاط دیگر، کاندیدهای کمتر محتملی برای شرایط زیستپذیری یا حیات به شمار میروند.
کنستانتینو و همکارانش برای بررسی تاریخ آبی زهره، آب، کربندیاکسید و کربونیل سولفید و سرعت تجزیهی آنها را در جو این سیاره بررسی کردند. این مولکولها باید بهصورت پیوسته از طریق تخلیه گازهای آتشفشانی احیا شوند تا جوی پایدار را حفظ کنند.
روی زمین، گازهای آتشفشانی ورودی به جو در احاطهی بخار قرار دارند؛ زیرا فضای داخلی سیارهی ما مرطوب است. براساس یافتهی پژوهشگرها، گازهای آتشفشانی روی زهره حداکثر از ۶ درصد بخار تشکیل شدهاند. از این طریق، آنها استنباط میکنند که فضای داخلی زهره بسیار خشک است و این سیاره هرگز قادر به حفظ اقیانوس مایع نبوده است.
یافتهی اخیر با رصدهای سطحی زهره که در مقایسه با زمین و مریخ، هیچ علائمی از فرسایش آبی را ندارد، سازگار است. همچنین با پژوهشهای گذشته که از مدلسازی برای بررسی جو زهره استفاده کردند، سازگاری دارد.