گوگل پس از تجزیه چه شکلی خواهد بود؟

وزارت دادگستری ایالات متحده پس از پیروزی در پرونده‌ی حقوقی خود علیه گوگل و انحصاری خواندن کسب‌وکار جست‌وجوی این غول فناوری، پیشنهاد اولیه‌ی خود را در مورد نحوه‌ی محدودسازی سلطه‌ی گوگل منتشر کرده است که شامل تجزیه‌ی این شرکت ۲۶ ساله نیز می‌شود.

دولت ایالات متحده از آمیت مهتا، قاضی دادگستری، خواسته است تا چهار راه‌حل برای مهار شیوه‌های ضدرقابتی گوگل در بازار موتورهای جست‌وجو ارائه دهد. این روش‌ها شامل اصلاحات رفتاری، تغییراتی در شیوه‌های تجاری و راه‌حل‌های ساختاری هستند که می‌توانند در نهایت به تجزیه‌ی غول فناوری ساکن مانتین ویو ختم شوند.

راه‌حل‌هایی که وزارت دادگستری آمریکا در سر دارد، اغلب بر محافظت از قابلیت جست‌وجو در وب پس از ظهور هوش مصنوعی مولد متمرکزند. این وزارت هشدار می‌دهد که اگرچه شاید هوش مصنوعی به‌طور کامل جایگزین موتورهای جست‌وجو نشود، احتمالاً به یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های صنعت جست‌وجو تبدیل خواهد شد؛ بنابراین باید جلوی گوگل را گرفت تا از قدرت خود برای به دست آوردن برتری ناعادلانه در بازار جست‌وجوی وب در آینده سوءاستفاده نکند.

دولت ایالات متحده از قاضی مهتا خواسته است که تا قراردادهایی را که گوگل می‌تواند منعقد کند، محدود کرده و قوانینی را برای اجبار این شرکت برای همکاری با سایر شرکت‌ها، وضع کند؛ به شیوه‌ای که ساختار کسب‌وکار گوگل عوض شود. دولت باور دارد که نه‌تنها باید به سلطه‌ی امروز گوگل پایان داد، بلکه باید اطمینان حاصل کرد که این غول فناوری دیگر نتواند همه‌چیز را تحت کنترل قرار دهد.

در واکنش به سختگیری‌های دولت ایالات متحده، گوگل پیشنهادهای دولت را افراطی خواند و اظهار کرد که خواسته‌ی نهادهای بالادستی در این رابطه بسیار فراتر از مسائل حقوقی خاص مربوط به کسب‌وکار است؛ اما تجزیه‌ی احتمالی گوگل و سد کردن راه انحصار آن برای رقبای این غول فناوری و کاربران عادی چه پیامدهای دارد؟ امروز می‌خواهیم با هم به بررسی پیامدهای تجزیه‌ی گوگل بپردازیم.

حتماً می‌دانید که اپلیکیشن‌های گوگل به‌طور پیش‌فرض روی بسیاری از گوشی‌های هوشمند نصب است و به‌دلیل قراردادهای تقسیم درآمد تبلیغاتی، در اکثر مرورگرهای وب نیز موتور جست‌وجوی پیش‌فرض به گوگل تعلق دارد؛ اما در این شرایط چه بلایی بر سر «رقابت» می‌آید؟

دولت می‌گوید در حال بررسی راهکارهایی است تا محدودیت را در قراردادهایی که گوگل می‌تواند با سازندگان گوشی‌های هوشمند و شرکت‌های ارائه‌کننده‌ی نرم‌افزار‌های مرورگر اینترنت ببندد، ایجاد کند. این راهکارها به‌خصوص به‌دنبال هدف قرار دادن توافق‌هایی هستند که موجب تعیین موتور جست‌وجوی گوگل به‌عنوان گزینه‌ی پیش‌فرض یا نصب آن از کارخانه روی دستگاه‌ها می‌شوند.

البته سلطه‌ی گوگل فقط به‌دلیل تعاملات گسترده‌اش با سایر شرکت‌ها نیست. این غول فناوری، موتور جست‌وجو و کسب‌وکار هوش مصنوعی خود را با استفاده از سرویس‌های دیگر خود از جمله مرورگر کروم، سیستم‌عامل اندروید و فروشگاه پلی استور تبلیغ می‌کند. وزارت دادگستری ایالات متحده معتقد است که این رفتارهای خودتبلیغی گوگل، راه رقابت را می‌بندد و انگیزه‌های رقبا را از بین می‌برد. این نهاد قضایی، جزئیات زیادی در مورد چگونگی رفع این مشکلات ارائه نکرده، اما اعلام کرده است که هم راه‌حل‌های رفتاری و هم ساختاری (یعنی تجزیه‌ی گوگل) را در نظر می‌گیرد.

چند ایالت که شکایت مرتبطی را به دادگاه ایالات متحده ارائه کردند هم درخواست رسیدگی به یک مشکل را دارند؛ اینکه کاربران سرویس‌های گوگل اصلاً باخبر نمی‌شوند که گزینه‌های دیگری نیز برایشان وجود دارد! این ایالت‌ها در تلاش‌اند تا گوگل را وارد کمپین‌هایی کنند که درباره‌ی وجود رقبا، اطلاع‌رسانی می‌کنند.

دولت ایالات متحده می‌گوید گوگل با استفاده از داده‌های جست‌وجوی کاربران، یک چرخه‌ی تقویت‌کننده برای افزایش سلطه‌ی خود ایجاد کرده است. اساساً، هرچه یک موتور جست‌وجو، جست‌وجوهای بیشتری دریافت کند، اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی ارائه‌ی پاسخ‌های صحیح کسب می‌کند و خود را بهبود می‌دهد. از آنجا که رقبای گوگل از دسترسی مشابه این غول فناوری به کانال‌های توزیع تبلیغ و جذب کاربر محروم‌‌اند، غول فناوری ساکن مانتین ویو می‌تواند با سرعت خیره‌کننده‌ای عملکرد موتور جست‌وجوی خود را بهبود بخشد و رقابت را برای رقبا بسیار دشوارتر کند.

دولت ایالات متحده می‌گوید در تلاش است تا مزیت یادشده را خنثی کند و احتمالاً گوگل را مجبور می‌کند تا برخی از اطلاعات و کانال‌های جذب کاربر خود را در دسترس رقبایش نیز قرار دهد. این اطلاعات می‌تواند شامل مواردی مانند داده‌های جست‌وجو، فهرست‌ها و مدل‌های مورد استفاده در «جست‌وجو با کمک هوش مصنوعی» و شیوه‌های رتبه‌بندی غول فناوری باشد.