نزدیک‌بینی در سطح نگران‌کننده‌ای شیوع پیدا کرده است

نزدیک‌بینی یا نیاز به اصلاح دید برای تمرکز یا دیدن اجسام از فاصله دور در دهه‌های اخیر بسیار شایع شده است. پژوهشگران حوزه بینایی‌سنجی تخمین می‌زنند که در صورت ادامه نرخ‌های فعلی، تا سال ۲۰۵۰ حدود نیمی از جمعیت جهان برای جبران نزدیک‌بینی به لنزهای اصلاح‌کننده نیاز خواهند داشت. این امر هزینه‌ بالایی به همراه دارد. اما علت شیوع بالای نزدیک‌بینی در سال‌های اخیر چیست؟

برای پاسخ به این سوال اول باید به این موضوع بپردازیم که چه عاملی موجب نزدیک‌بینی می‌شود و چه عاملی آن را کاهش می‌دهد.

اندرو هربرت، استاد روانشناسی و ادراک بینایی مؤسسه فناوری راچستر می‌گوید درحالی‌که اگر والدین شما دچار نزدیک‌بینی باشند، احتمال اینکه شما نیز نزدیک‌بین شوید، بیشتر است، ژن واحدی وجود ندارد که به‌تنهایی موجب نزدیک‌بینی شود؛ بدین معنا که علت نزدیک‌بینی بیشتر رفتاری است تا ژنتیکی.

اپتومتریست‌ها با مطالعه‌ی رشد بینایی در جوجه‌ها دانش زیادی درمورد پیشرفت نزدیک‌بینی به دست آورده‌اند. آن‌ها این کار را با گذاشتن کلاه‌های کوچک روی جوجه‌ها انجام می‌دهند. لنزهای روی سمت صورت کلاه چشم‌های جوجه را می‌پوشاند و طوری تنظیم می‌شود که بر میزان دید آن‌ها تاثیر بگذارد. درست مانند انسان، اگر ورودی بصری تحریف شود، چشمان جوجه بیش از اندازه بزرگ شده و نزدیک‌بینی را در پی دارد و این امر پیشرونده است. تاری به رشد چشم منجر می‌شود و این امر به‌نوبه‌ی‌خود موجب بزرگ‌تر شدن چشم می‌شود.

هرچه زمان بیشتری را صرف تمرکز روی اجسامی کنیم که در فاصله نزدیک قرار دارند، احتمال دچار شدن به نزدیک‌بینی افزایش می‌یابد. بنابراین، گرچه ممکن است فناوری‌های جدیدی مانند تلفن‌های هوشمند و صفحات نمایش دیگر به‌عنوان عامل آسیب‌زننده به چشم‌های ما مطرح شوند، واقعیت این است که حتی فعالیت‌هایی مانند خواندن کتاب نیز می‌تواند بر بینایی شما تاثیر بگذارد.

پژوهش‌های گذشته نشان داده است رشد غیرعادی چشم می‌تواند توسط نور خورشید متوقف شود. برای مثال، مطالعه‌ای از سال ۲۰۲۲ نشان داد میزان نزدیک‌بینی در کودکانی که زمان زیادی را در بیرون از منزل نمی‌گذارنند (مثلا یک یا دو بار در هفته) درمقایسه‌با کودکانی که هر روز درمعرض فضای بیرون قرار می‌گیرند، بیش از چهار برابر است. درعین‌حال، کودکانی که بیش از سه ساعت در روز در زمان غیر از مدرسه مشغول مطالعه یا نگاه کردن به صفحه نمایش هستند، چهار برابر بیشتر از کودکانی که یک ساعت یا کمتر به این کار مشغول هستند، دچار نزدیک‌بینی می‌شوند.

در مقاله دیگری از سال ۲۰۱۲، پژوهشگران فراتحلیلی از هفت مطالعه انجام دادند که مدت زمان صرف‌شده در خارج از منزل را با میزان بروز نزدیک‌بینی مقایسه می‌کرد. گذراندن زمان بیشتر در خارج از منزل با بروز کمتر و پیشرفت کندتر نزدیک‌بینی ارتباط داشت. احتمال ابتلا به نزدیک‌بینی به ازای هر ساعت حضور در بیرون از منزل در هفته حدود ۲ درصد کاهش می‌یافت.

مطالعات انجام‌شده هنوز توضیح نمی‌دهند علت افزایش سریع نرخ نزدیک‌بینی چیست. در سطح جهانی، بخش بزرگی از این امر ناشی از توسعه سریع و صنعتی شدن کشورهای شرق آسیا در طول ۵۰ سال گذشته است. طی این مدت، کودکان شروع به گذراندن زمان بیشتر در کلاس‌های درس و مطالعه و تمرکز روی اجسام نزدیک به چشمان خود کردند و زمان کمتری را در خارج از منزل می‌گذراندند.

در سال‌های اخیر شیوع نزدیک‌بینی در کشورهای اروپای غربی، آمریکای شمالی و استرالیا افزایش یافته است، اما باز هم نرخ آن به کشورهای چین، ژاپن، سنگاپور و چند کشور دیگر آسیای شرقی نمی‌رسد.

دو عامل اصلی که به عنوان علت‌های افزایش نرخ نزدیک‌بینی شناسایی شده‌اند عبارت‌اند از افزایش مطالعه و سایر فعالیت‌هایی که به تمرکز روی اجسام نزدیک چشم دارد و همچنین کاهش زمانی که در خارج از منزل سپری می‌شود.

افزایش موارد نزدیک‌بینی احتمالا در ۴۰ تا ۵۰ سال آینده بدترین تاثیرات خود را نشان خواهد داد، زیرا مدتی طول می‌کشد کودکانی که ابتلای آن‌ها به نزدیک‌بینی تشخیص داده شود، مشکلات بینایی شدیدتر را تجربه کنند.

فقط چند دقیقه در روز داشتن عینک یا لنزهای تماسی که تاری دید را اصلاح می‌کنند، پیشرفت نزدیک‌بینی را متوقف می‌کند. به همین دلیل است که آزمایش زودهنگام بینایی و اصلاح بینایی برای محدود کردن پیشرفت نزدیک‌بینی مهم است.

با‌این‌حال، در افراد دچار نزدیک‌بینی شدید، خطر دچارشدن به نابینایی و سایر مشکلات شدید چشمی مانند جداشدگی پرده شبکیه افزایش می‌یابد. احتمال دچارشدن به دژنراسیون ماکولا ناشی از نزدیک‌بینی به ازای هر دیوپتر نزدیک‌بینی ۴۰ درصد افزایش می‌یابد. دیوپتر واحد اندازه‌گیری مورد استفاده در نسخه‌های چشم‌پزشکی است.

به‌نظر می‌رسد دو راه مطمئن برای خنثی کردن یا به تاخیر انداختن این اثرات وجود دارد: گذراندن زمان کمتر درحال تمرکز روی اجسام نزدیک به چشم مانند کتاب‌ها و تلفن‌های هوشمند و گذراندن زمان بیشتر در نور طبیعی روز. با توجه به این موضوع که در عصر مدرن به‌سختی می‌توان توصیه اولی را رعایت کرد، بهترین کار استراحت‌های مکرر یا شاید مطالعه و استفاده از اجسام نزدیک چشم در نور طبیعی فضای بیرون باشد.