دستاورد دیگری از محققان: یک دوز از این آنتی‌بیوتیک می‌تواند عفونت‌های باکتریایی را درمان کند
دستاورد دیگری از محققان: یک دوز از این آنتی‌بیوتیک می‌تواند عفونت‌های باکتریایی را درمان کند
دانشمندان روش کاملاً جدیدی برای ازبین‌بردن عفونت‌های باکتریایی مقاوم به دارو کشف کرده‌اند. گروه جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌ها توسط محققان دانشگاه «اوپسالا» در سوئد شناسایی شده است و درحالی‌که فقط روی موش‌ها آزمایش شده، تیم امیدوار است که توسعه بیشتر این دارو بتواند سهم مهمی در مبارزه مداوم علیه مقاومت آنتی‌بیوتیکی داشته باشد.
این داروی منحصربه‌فرد، مانند بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌های دیگر درحال توسعه، غشای دوگانه‌ای که باکتری‌های گرم منفی را احاطه کرده است، مانند اشریشیا کلی (که می‌تواند باعث عفونت روده و خون شود) و کلبسیلا پنومونیه (که می‌تواند باعث عفونت ریه، مثانه و خون شود)، هدف قرار می‌دهد.
برخلاف باکتری‌های گرم مثبت که خانواده‌های دارویی متعددی برای آن‌ها ساخته شده است، دومین سد بزرگ اطراف سلول‌های باکتریایی گرم منفی، تأثیر آنتی‌بیوتیک‌ها را سخت‌تر می‌کند.
غشای بیرونی سخت با لیپوپلی ساکاریدها پوشانده شده است که به سلول یکپارچگی می‌دهد. همچنین به آن اجازه می‌دهد که با سطوح دیگر تعامل داشته باشد و خروج سموم و ورود مواد مغذی را ممکن می‌سازد.
درمان تنها با یک دوز
سال‌هاست که دانشمندان سعی کرده‌اند خود غشاهای لیپیدی را به‌هم بزنند، زیرا برای عملکرد باکتری‌های گرم منفی ضروری هستند. اما محققان در سوئد اولین کسانی هستند که آنزیمی به نام LpxH را هدف قرار دادند که به سنتز سایر اجزای حیاتی غشای خارجی به نام لیپوپلی ساکاریدها کمک می‌کند.
از آنجایی‌که تقریباً 70 درصد از باکتری‌های گرم منفی از این آنزیم استفاده می‌کنند، می‌تواند هدف مناسبی برای بسیاری از عفونت‌ها باشد.
موش‌هایی که به آن‌ها اشرشیا کلی یا کلبسیلا پنومونیه تزریق شده بود، یک ساعت بعد با مجموعه‌ای از ترکیبات که برای مهار باکتری LpxH طراحی شده بودند، درمان شدند.
نتایج نشان داد که درمان عفونت‌های جریان خون تنها در چهار ساعت، با یک دوز امکان‌پذیر است. دانشمندان توضیح می‌دهند: «در طول این مدل عفونت، باکتری‌ها به جریان خون موش‌ها سرایت می‌کنند. این ترکیبات توانایی کاهش شدید تعداد باکتری‌های بازیابی‌شده از خون را تنها در یک درمان تک دوز دارند. این پتانسیل آن‌ها را برای درمان تهدیدکننده‌ترین عفونت‌ها با پاتوژن‌های گرم منفی [مقاوم در برابر چند دارو] برجسته می‌کند.»
آزمایش نمونه‌های آنتی‌بیوتیک‌ها
محققان با ترکیبی به نام JEDI-1444 شروع کردند. اگرچه امیدواری باورنکردنی به این ترکیب در جلوگیری از رشد باکتری گرم منفی وجود داشت، اما در خون چندان محلول یا پایدار نبود.
با اندکی اصلاحات، تیم در ساخت دو گونه با کد EBL-3599 و EBL-3647 موفق شدند که در سرم بهتر حل نشدند اما فعالیت ضد‌میکروبی قوی را در برابر طیف وسیعی از ایزوله‌های اشرشیا کلی و کلبسیلا پنومونیه نشان دادند.
این کشف حیاتی است، با توجه به اینکه هر دوی این باکتری‌ها دربرابر آنتی‌بیوتیک‌های معدود موجود که علیه آن‌ها کار می‌کنند، مقاوم می‌شوند.
در سال 2019، مرگ ناشی از عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک سومین علت مرگ و میر جهانی بود. تا سال 2050 نیز، ده میلیون مرگ در سال بر اثر مقاومت به آنتی‌بیوتیک پیش‌بینی می‌شود.
از آنجایی که باکتری‌ها با داروهای ما سازگار می‌شوند، نسل جدیدی از پزشکی برای نجات جان افراد مورد نیاز است. امروزه، نیمی از آنتی‌بیوتیک‌های موجود در بازار صرفاً انواعی از داروهایی هستند که تقریباً یک قرن پیش شناسایی شده‌اند.
در سال 2017، سازمان بهداشت جهانی (WHO) فهرستی از خطرناک‌ترین و مقاوم‌ترین پاتوژن‌ها را منتشر کرد و باکتری‌های گرم منفی که به مؤثرترین آنتی‌بیوتیک‌ها نیز مقاوم هستند، در صدر فهرست قرار دارند. این باکتری‌ها شامل اشرشیا کلی و کلبسیلا پنومونیه، سودوموناس آئروژینوزا، که باعث ذات‌الریه می‌شود، و اسینتوباکتر بومانی، که عامل عفونت خون، ریه و ادرار است، می‌شوند.
محققان در اوپسالا نتیجه می‌گیرند: «درحالی‌که نتایج کنونی بسیار امیدوارکننده هستند، قبل از آماده شدن ترکیبات برای آزمایش‌های بالینی، کارهای اضافی قابل‌توجهی مورد نیاز خواهد بود.»
