شیوع موارد غیرمعمول آبله میمون موجب نگرانی جهانی شده است
ایالات متحده اخیراً یک مورد آبله میمون را در ماساچوست و یک مورد مشکوک را در نیویورک ثبت کرده است. این بیماری نادر معمولاً در آفریقای مرکزی و غربی دیده میشود. اخیراً تعداد کمی از موارد تأییدشده یا مشکوک در بریتانیا، پرتغال، اسپانیا، ایتالیا و سوئد نیز گزارش شده است.
افزایش ناگهانی موارد آبله میمون در کشورهای مختلف موجب نگرانی کارشناسان بهداشت عمومی شده است. دکتر آن دبلیو ریموین، استاد همهگیرشناسی دانشکده بهداشت عمومی فیلدینگ دانشگاه کالیفرنیا به روزنامهی یواسای تودی گفت: «آبله میمون معمولاً در سطح جهانی اتفاق نمیافتد.»
ریموین که آبله میمون و سایر بیماریهای عفونی را در آفریقای مرکزی مطالعه کرده است، گفت وقوع چنین شیوعهایی نادر و غیرعادی است. دکتر آرون گلات، از اعضای انجمن بیماریهای عفونی آمریکا گفت، اگرچه بیشتر مردم از این ویروس بهبود پیدا میکنند، میتواند خطرناک و کشنده باشد. بااینحال، در مناطق دارای مراقبتهای پزشکی باکیفیت، میزان مرگومیر بسیار کمتر از یک درصد موارد است. آنچه باید درمورد این بیماری بدانید، در ادامه آمده است.
آبله میمون چیست؟
آبله میمون بیماری نادری است که ویروس عامل آن به همان خانوادهای از ویروسها تعلق دارد که آبله (smallpox) در آن وجود دارد. این خانواده شامل ویروسهای آبله گاوی، آبله شتر، آبله اسب و موارد دیگر نیز میشود. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، ویروس مذکور برای اولینبار در سال ۱۹۵۸ در میمونهایی شناسایی شد که با اهداف پژوهشی نگهداری میشدند.
اولین مورد انسانی ویروس آبله میمون در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شد. بیشتر عفونتهای آبله میمون امروزه همچنان در همان منطقه اتفاق میافتد؛ اما این بیماری در چندین کشور دیگر در آفریقای مرکزی و غربی نیز گزارش شده است.
روش انتقال آبله میمون چگونه است؟
آبله میمون معمولاً از حیوانات آلوده مانند جوندگان به انسانها منتقل میشود. بهگفتهی سازمان جهانی بهداشت، انتقال انسان به انسان امکانپذیر است، اما چندان معمول نیست. ویروس ازطریق مواد آلوده نیز میتواند منتشر شود.
- داستان یک موفقیت؛ انسان چگونه بر آبله غلبه کرد؟
- قدمت آبله و ویروسهای دیگر در جوامع انسانی بیش از تصور گذشته است
- کامپیوترها پاسخ میدهند: کدام ویروسهای حیوانی میتوانند انسان را آلوده کنند؟
ناقل اصلی آبله میمون هنوز ناشناخته است، اگرچه برخی کارشناسان حدس میزنند که جوندگان آفریقایی در انتقال این بیماری نقش دارند. در قسمتهایی از مرکز و غرب آفریقا، مردم ممکن است ازطریق گازگرفتگی یا خراش ناشی از جوندگان و پستانداران کوچک، تماس با گوشت شکار یا تماس با حیوان یا محصولات حیوانی آلوده درمعرض ویروس قرار گیرند.
ویروس آبله میمون بهراحتی بین انسانها منتشر نمیشود. انتقال انسان به انسان معمولاً ازطریق قطرات تنفسی بزرگ اتفاق میافتد. این قطرات معمولاً نمیتوانند بیشتر از چند فوت جابهجا شوند، بنابراین برای انتقال ویروس آبله میمون به تماس مستقیم طولانیمدت نیاز است.
بهگفتهی آژانس امنیت بهداشتی بریتانیا، آخرین موارد بیشتر در مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند، مشاهده شده است. آبله میمون بهعنوان بیماری که ازطریق رابطه جنسی منتقل میشود، شناسایی نمیشود، اما میتواند ازطریق تماس نزدیک با افراد آلوده، مایعات بدن، لباس یا ملحفه آلوده منتقل شود.
علائم آبله میمون چیست؟
بهگفتهی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، آبله میمون معمولاً با علائم شبیه علائم آنفلوانزا و تورم غدد لنفاوی شروع میشود. علائم آبله میمون معمولاً مشابه اما خفیفتر از علائم آبله است.
علائم اولیه شامل تب، درد عضلانی، لرز و خستگی است. در موارد شدیدتر بثورات پوستی نیز اغلب روی صورت و اندام تناسلی دیده میشود که شبیه بثوراتی است که در آبله مرغان و آبله مشاهده میشود. ضایعات دردناک و خارشدار میتوانند در سراسر بدن ظاهر شود و درنهایت دلمه ببندند و بیفتند. افراد مبتلا به آبله میمون معمولاً ۷ تا ۱۴ روز پس از عفونت علائم را نشان میدهند. این بیماری معمولاً چند هفته طول میکشد.
آبله میمون چقدر خطرناک است؟
بیشتر مردم در عرض چند هفته از آبله میمون بهبود پیدا میکنند، اما بهگفتهی سازمان جهانی بهداشت، این بیماری میتواند کشنده باشد.
دانشمندان دو شکل از ویروس آبله میمون را شناسایی کردهاند: شاخه غرب آفریقا و شاخه حوضه کنگو. شاخه غرب آفریقا کمتر کشنده است و مرگومیر در حدود یک درصد از عفونتها رخ میدهد. شاخه حوضه کنگو میتواند موجب مرگ یک نفر از هر ده نفری شود که به این بیماری مبتلا میشوند. درحالیکه دادهها هنوز مقدماتی هستند، ریموین میگوید بهنظر میرسد شیوع کنونی با شاخه کمتر کشنده غرب آفریقا مرتبط باشد.
جیمی ویتورث، استاد بهداشت عمومی در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن به رویترز گفت این ویروس احتمالاً به سطح مشابه عفونتها و مرگومیرهای ناشی از کووید ۱۹ نخواهد رسید. ویتورث گفت: «این ویروس موجب همهگیری سراسری مانند کووید نخواهد شد، اما شیوع جدی از یک بیماری جدی است و باید آن را جدی بگیریم.»
ریموین درمورد مقایسه کووید ۱۹ با آبله میمون هشدار دارد، تا حدی به این دلیل که آبله میمون ویروس جدیدی نیست. او گفت: «ما با پاتوژن کاملاً جدیدی سروکار نداریم که قبلا هرگز مطالعه نشده باشد.»
ریموین گفت، براساس شیوعهای گذشته عموماً تصور میشود آبله میمون عدد سرایت پایینی دارد، یعنی بعید است که بتواند به سرعت شیوع پیدا کند، اما مطالعات بیشتری برای تعیین این مسئله نیاز است، زیرا شیوع ویروس براساس شرایط مختلف میتواند متفاوت باشد.
آیا واکسنی برای آبله میمون وجود دارد؟
بله، یکی از واکسنهایی که علیه آبله ساخته شده است، برای آبله میمون تأیید شده است و چندین ضدویروس نیز بهنظر میرسد مؤثر باشند. اما بهگفتهی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، درمان تأییدشده و بیخطری برای عفونت ویروس آبله میمون وجود ندارد.
ریموین گفت ریشهکن کردن آبله موجب شده است جهان دربرابر شیوع ویروسهای مرتبط با ویروس آبله مانند آبله میمون آسیبپذیر باشد. ازآنجا که واکسنهای آبله بهطور گسترده استفاده نمیشوند، میلیاردها نفر در سراسر جهان از محافظتی که آنها ارائه میدهند، برخوردار نیستند.