چرا «جمنای» نام هوش مصنوعی گوگل است؟

از زمان رویداد گوگل I/O سال گذشته، عبارت Gemini به نامی مشترک در همه‌ی ابزارهای هوش مصنوعی گوگل تبدیل شده است و اکنون مدیران دیپ‌مایند از دلیل این نام‌گذاری پرده‌ برداشته‌اند.

تایتان (Titan)، بزرگ‌ترین قمر زحل، اولین نامی بود که برای مدل زبانی بزرگ گوگل انتخاب شد. جف دین، سرپرست فنی جمنای، درباره‌ی واژه‌ی تایتان می‌گوید: «من زیاد موافق آن نام نبودم». بااین‌حال، این نام جرقه‌ی استفاده از واژه‌ی دیگری را در ذهن تیم ایجاد کرد که به فضا مربوط می‌شود.

جمنای در لاتین یعنی «دوقلو» و در علم اخترشناسی به یکی از صورت‌های فلکی شبیه به دو انسان (جوزا) اشاره می‌کند که با دوقلوهای اسطوره‌ای یونانی و کاستور و پلوکس مرتبط است. بنابراین، نام مدل هوش مصنوعی گوگل «دوگانه» یا «دوقلو» معنی می‌دهد.

تیم دیپ‌مایند بر این باور بود که ویژگی‌هایی مانند شخصیت دوگانه، قابلیت تطبیق‌پذیری سریع، ارتباط با طیف گسترده‌ای از افراد و دیدن چیزها از دیدگاه‌های متعدد که به علامت جمنای در نقشه‌ی برج‌های فلکی نسبت داده می‌شود، با آنچه در آن زمان در گوگل اتفاق می‌افتاد، مطابقت داشت.

سال گذشته تیم‌های دیپ‌مایند و Brain در گوگل ادغام شدند و تیم جدید گوگل دیپ‌مایند را شکل دادند تا گوگل همه‌ی نیروهای هوش مصنوعی و محاسباتی و زیرساختی خود را در قالب یک تیم متمرکز کند.

دین می‌گوید: «پروژه‌ی جمنای به این دلیل به‌وجود آمد که می‌خواستیم تیم‌های در حال کار روی توسعه‌ی مدل زبانی بزرگ را به‌هم نزدیک‌تر کنیم. احساس کردم که مفهوم دوقلو در نام جمنای با این پروژه همخوانی خوبی دارد. دوقلوها در اینجا افراد تیم سابق Brain و تیم سابق DeepMind هستند که پروژه‌ی جسورانه‌ای را با همکاری یکدیگر شروع کرده‌اند.»

جمنای عنوان پروژه‌ای از ناسا مربوط به سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۸ است که به آزمایش فناوری ماه‌نورد آپولو قبل از فرود آمدن روی ماه اشاره می‌کند. آن مأموریت ۱۰ تیم را به فضا پرواز داد و به دستاوردهای مهمی منجر شد؛ از‌جمله اولین پیاده‌روی فضایی آمریکا و اولین اتصال دو فضاپیما به یکدیگر در مدار زمین.

اهمیت پروژه‌ی جمنای برای موفقیت برنامه‌ی آپولو با هدف تیم دیپ‌مایند گوگل هماهنگی داشت. جف در زیر سندی که تیم در حال کار روی آن بود، نام جمنای را پیشنهاد کرد. اوریول وینیالس، دستیار سرپرست تیم جمنای می‌گوید: «بلافاصله تحت‌تأثیر این اسم قرار گرفتم؛ زیرا تلاش عظیم ما برای آموزش مدل زبانی بزرگ با روحیه‌ی اعضای ناسا در پرتاب موشک‌ها هماهنگی داشت.»

در پاییز سال گذشته، مدل اولیه‌ی جمنای در سه اندازه‌ی اولترا و پرو و نانو رونمایی شد. چند ماه بعد، مدل ۱٫۵ پرو و به‌تازگی مدل ۱٫۵ فلش با ویژگی‌های ارتقایافته‌ای به‌نمایش درآمدند. به‌گفته‌ی وینیالیس، پیشنهادهای دیگری نیز در ارتباط با نام‌گذاری مدل‌ها از روی نام ستاره‌های مختلف برحسب اندازه‌ی آن‌ها مطرح بود.