ورم لنفاوی چیست و چگونه درمان می‌شود؟

پزشکان نمی‌توانند ورم لنفاوی را به‌طور قطعی درمان کنند، اما درمان‌هایی برای کاهش تورم و ناراحتی وجود دارد. همچنین اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای محدود کردن اثر ورم لنفاوی بر کیفیت زندگی خود انجام دهید.

ورم لنفاوی می‌تواند وضعیتی جدی باشد. در صورت دچار بودن به ورم لنفاوی ممکن است درمعرض خطر ابتلا به عفونت‌هایی قرار داشته باشید که از پوست آغاز می‌شوند. این عفونت‌ها می‌توانند تهدیدکننده زندگی باشند. به‌ندرت، ورم لنفاوی ممکن است موجب لنفانژیوسارکوم شود.  لنفانژیوسارکوم  نوعی سرطان بسیار نادر پوست است.

دو نوع ورم لنفاوی وجود دارد: ورم لنفاوی اولیه و ورم لنفاوی ثانویه.

ورم لنفاوی اولیه ناشی از اختلالات نادر و ارثی است که بر نحوه رشد سیستم لنفاوی اثر می‌گذارند. ورم لنفاوی اولیه ناشی از این شرایط می‌تواند در این سنین ظاهر شود:

• دوران نوزادی: نوزادان ممکن است با بیماری میلوری که فرم ارثی از ورم لنفاوی است، متولد شوند.
• بلوغ، در دوران بارداری یا تا سن ۳۵ سالگی: بیماری میگ (ورم لنفاوی پراکوکس) ممکن است بر افرادی که در سن بلوغ یا در دوران حاملگی و تا سن ۳۵ سالگی هستند، تاثیر بگذارد.
• پس از ۳۵ سالگی: پس از ۳۵ سالگی، نوعی ورم لنفاوی با شروع دیررس می‌تواند موجب تورم محدود به پاها شود.

اگر سیستم لنفاوی شما براثر جراحی، تروما یا پرتودرمانی آسیب‌دیده باشد، ورم لنفاوی ثانویه ممکن است رخ دهد. این وضعیت بیشتر در افرادی که تحت درمان سرطان سینه قرار گرفته‌اند، دیده می‌شود. البته همه افرادی که تحت درمان سرطان سینه قرار می‌گیرند، دچار ورم لنفاوی نمی‌شوند.

شایع‌ترین علامت ورم لنفاوی تورم است. تورم ممکن است به تدریج ایجاد شود و ممکن است در مراحل اولیه ورم لنفاوی متوجه تورم غیرعادی نشوید. تورم ناشی از ورم لنفاوی ممکن است به‌طور ناگهانی نیز ایجاد شود. سایر علائم ورم لنفاوی که ممکن است دچار آن شوید، عبارت‌اند از:

• نمی‌توانید رگ‌ها یا تاندون‌های دست و پای خود را ببینید یا آن‌ها را احساس کنید.
• به‌نظر می‌رسد اندازه دست‌ها یا پاهای شما کمی متفاوت باشند.
• به‌نظر می‌رسد مفاصل شما به طور غیرعادی سفت یا انعطاف‌ناپذیر هستند.
• پوست شما پف کرده یا قرمز به‌نظر می‌رسد.
• بازوها یا پاها یا سایر نواحی بدنتان متورم شده است.
• در دست‌ها، پاها یا سایر قسمت‌های بدنتان احساس سنگینی با پرشدگی می‌کنید.
• لباس‌ها یا جواهراتان تنگ‌تر از حالت عادی می‌شوند.
• احساس سوزش یا خارش دارید.
• پوست شما به‌طور قابل‌توجهی ضخیم‌تر می‌شود.

عواملی مانند آنچه در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، می‌توانند موجب ورم لنفاوی شوند:

جراحی سرطان سینه: گاهی اوقات جراحی سرطان سینه شامل حذف غدد لنفاوی زیر بازو و آسیب به عروق لنفاوی مجاور می‌شود.

جراحی لگن: جراحی به منظور برداشتن گره‌های لنفاوی لگن ممکن است موجب ورم لنفاوی شود.

پرتودرمانی: پرتودرمانی ممکن است موجب ایجاد جای زخم و آسیب به سیستم لنفاوی شود، پوست را ملتهب سازد و سیستم لنفاوی را تحت فشار قرار دهد.

ضربه: سیستم لنفاوی شبکه‌ای از عروق است که هم در نزدیکی سطح پوست و هم در لایه‌های عمیق بدن قرار دارد. گاهی اوقات وارد آمدن ضربه به ناحیه‌ای از بدن ممکن است به عروق لنفاوی زیر پوست شما آسیب بزند و موجب ورم لنفاوی شود.

عفونت: عفونت ممکن است آسیب به سیستم لنفاوی را افزایش دهد.

ابتلا به چاقی: افراد چاق ممکن است بافت چربی اضافی داشته باشند که بر عروق و گره‌های لنفاوی آن‌ها فشار وارد کند. این فشار اضافی ممکن است بر تخلیه لنف تاثیر بگذارد.

عدم فعالیت: عضلات پا به گردش لنف کمک می‌کنند. اگر بی‌تحرک باشید، ممکن است پاهایتان تورم داشته باشد.

تومور: تومورها ممکن است مانع از تخلیه لنف شوند.

بیماری‌های قلبی: افرادی که دچار مشکلات لنفاوی خصوصا نارسایی احتقانی قلب هستند، ممکن است دچار ورم لنفاوی شوند. مجاری لنفاوی لنف را به قلب برمی‌گردانند. اگر قلب شما آن‌طور که باید کار نکند، ممکن است متوجه اضافه وزن یا تورم پاهای خود شوید.

مشکلات عروق خونی: عروق خونی شما حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از مایعات را در سراسر بدن حمل می‌کنند. وقتی عاملی روی عروق خونی شما تاثیر می‌گذارند (سیستم عروقی)، ممکن است دچار مشکلات مزمن مرتبط با عروق خونی شوید. مشکلات مزمن عروق خونی می‌توانند موجب ورم لنفاوی شوند.

بیماری کلیوی: کلیه‌های شما در جهت حذف مایعات اضافی و مواد زائد از بدن کار می‌کنند. اگر کلیه‌ها آن‌طور که باید کار نکنند، بدن شما ممکن است در دفع مایعات دچار مشکل شود. مایعات اضافی ممکن است موجب تورمی شوند که ادم لنفاوی را در پی دارد.

اگر دچار تورمی باشید که ممکن است دراثر ورم لنفاوی باشد، پزشک می‌تواند چندین آزمایش برای تعیین این موضوع انجام دهد که آیا ورم لنفاوی موجب تورم شده است یا خیر. این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سونوگرافی داپلر: این آزمایش جریان خون را بررسی می‌کند. در این روش، امواج صوتی با فرکانس بالا (اولتراسوند) به سلول‌های قرمز خون برخورد می‌کنند و بازتاب می‌شوند. این آزمایش می‌تواند به شناسایی موانع در خون‌رسانی کمک کند و دلایل دیگر تورم مانند لخته‌های خون را رد کند.

تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): در این آزمایش از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق و سه‌بعدی از داخل بدن شما استفاده می‌شود. ارائه‌دهندگان خدمات درمانی ممکن است از این آزمایش برای بررسی این‌ موضوع استفاده کنند که آیا عاملی مانند تومور سیستم لنفاوی فرد را تحت فشار قرار داده است یا خیر.

توموگرافی رایانه‌ای (سی‌تی‌اسکن): در این آزمایش از اشعه ایکس برای نشان‌دادن تصاویری دقیق و لایه لایه از ساختارهای بدن استفاده می‌شود. مانند ام‌آر‌آی، ارائه‌دهندگان خدمات درمانی ممکن است از این آزمایش برای بررسی علائمی که نشانگر فشار احتمالی بر سیستم لنفاوی است، استفاده کنند.

ورم لنفاوی چند مرحله دارد. پزشکان از سیستم مرحله‌بندی زیر برای این امر استفاده می‌کنند:

مرحله صفر: ناحیه آسیب‌دیده ممکن است احساس سفتی، تورم و سنگینی داشته باشد، اما در ظاهر علائم بیرونی تورم به چشم نخورد.

مرحله یک: در این مرحله ممکن است گهگاه تورم وجود داشته باشد و این تورم با بالا بردن ناحیه آسیب‌دیده از بین می‌رود.

مرحله دوم: ناحیه آسیب‌دیده تقریبا همیشه متورم است و ممکن است پوست این ناحیه سفت از قسمت‌های اطراف احساس شود.

مرحله سوم: ناحیه آسیب‌دیده دارای تورم قابل‌توجهی است و تغییراتی مانند تغییر در رنگ و بافت در پوست مشاهده می‌شود.

درمان قطعی برای ورم لنفاوی وجود ندارد. اما راه‌هایی برای کاهش علائم آن وجود دارد، به‌طوری‌که بر کیفیت زندگی فرد مبتلا تاثیری نداشته باشد.

درمان‌های ورم لنفاوی بسته به علت و مرحله بیماری متفاوت است. درمان‌ها ممکن است شامل فیزیوتراپی یا سایر درمان‌ها برای حفظ حرکت مایع لنفاوی و کاهش تورم و درد باشد. پزشک همچنین ممکن است آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت و همچنین مسکن تجویز کند.