نشست «حق امنیت سایبری؛ چالش‌ها و راهکارها» در دمسان آکادمی

به مناسبت هفته ترویج علم و با هدف افزایش آگاهی عمومی دربارهٔ حق امنیت سایبری، نشستی در دمسان آکادمی برگزار شد. در این نشست، جمعی از متخصصان و فعالان حوزهٔ فناوری اطلاعات و امنیت سایبری به بررسی وضعیت کنونی امنیت سایبری در ایران و چالش‌های پیش رو پرداختند.

دکتر حامد بیدی، مجری و یکی از کارشناسان نشست، با تأکید بر اهمیت امنیت سایبری در زندگی روزمره گفت: «امروزه مرزی بین زندگی دیجیتال و فیزیکی وجود ندارد. استفاده از اصطلاحاتی مانند “فضای مجازی” و “فضای واقعی” می‌تواند باعث سوءتفاهم شود و مسئله را اشتباه درک کنیم. امنیت سایبری مستقیماً به زندگی همهٔ ما وابسته است و نیازمند توجه ویژه‌ای است.»

سعید سوزنگر، متخصص امنیت شبکه و فناوری اطلاعات، با ارائهٔ آمارهای نگران‌کننده، وضعیت فعلی امنیت سایبری در ایران را تشریح کرد: «بر اساس گزارش شرکت کسپرسکی، ایران در سه سال پیاپی تا سال ۲۰۲۲ رتبهٔ اول آلودگی به بدافزارهای موبایل را داشته است. با محدودیت‌های اینترنتی و افزایش استفاده از وی‌پی‌ان‌ها، این وضعیت بدتر شده است.» او توضیح داد: «وی‌پی‌ان‌ها ذاتاً ابزارهای امنیتی هستند، اما وقتی حاکمیت دسترسی‌های قانونی را محدود می‌کند، مردم مجبور می‌شوند از وی‌پی‌ان‌ها و نرم‌افزارهای کرک‌شدهٔ ناامن استفاده کنند. این مسئله باعث افزایش آلودگی‌ها و حملات سایبری می‌شود.» سوزنگر با انتقاد از نگاه حاکمیت به امنیت گفت: «نگاه ابزاری به امنیت، بدون توجه به جنبه‌های انسانی و فرایندی، وضعیت را بحرانی‌تر کرده است. امنیت تنها خرید یک سخت‌افزار یا نرم‌افزار نیست؛ بلکه به دانش، فرایندها و فناوری نیاز دارد.»

هانیه کارخانه، کارشناس امنیت اطلاعات، با بررسی تأثیر تحریم‌ها بر امنیت سایبری گفت: «به دلیل تحریم‌ها، کاربران ایرانی از دسترسی به نرم‌افزارهای اصلی و به‌روزرسانی‌های امنیتی محروم هستند و مجبور به استفاده از نسخه‌های کرک‌شده می‌شوند. این نسخه‌ها اغلب ناامن هستند و به‌روزرسانی‌های امنیتی را دریافت نمی‌کنند.» کارخانه افزود: «فیلترینگ و محدودیت‌های جغرافیایی باعث شده است که کاربران به سمت استفاده از ابزارهای ناامن سوق داده شوند. این رویکرد نه‌تنها امنیت کاربران را به خطر می‌اندازد، بلکه حقوق اولیهٔ آن‌ها را نیز نقض می‌کند.»

دکتر فاطمه مشرفی، مدیرعامل شرکت دمسان رایانه و میزبان نشست، بر ضرورت افزایش آگاهی عمومی در زمینه امنیت سایبری تأکید کرد. او بیان کرد: «بسیاری از کاربران از حقوق و مسئولیت‌های خود در فضای دیجیتال آگاهی ندارند، و این ناآگاهی آن‌ها را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد.» مشرفی افزود: «فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی می‌تواند به کاربران کمک کند تا رفتارهای امن‌تری در فضای مجازی داشته باشند و از حریم خصوصی خود محافظت کنند.» وی همچنین به نقش حاکمیت در تسهیل آموزش و دسترسی به منابع معتبر اشاره کرد و گفت: «حاکمیت می‌تواند با تدوین سیاست‌های حمایتی و فراهم کردن بسترهای لازم، از ابتکارات آموزشی و فرهنگی در حوزه امنیت سایبری حمایت کند. این حمایت نه تنها به نفع کاربران، بلکه به نفع کل جامعه است.» مشرفی در پایان به اهمیت همگرایی بین نهادهای دولتی، بخش خصوصی و جامعه مدنی پرداخت و اظهار داشت: «تنها با همکاری و تعامل سازنده بین همه ذینفعان می‌توان به یک اکوسیستم امن دیجیتال دست یافت که در آن حقوق شهروندان محترم شمرده شود و توسعه فناوری با امنیت همراه باشد.»