معجزه وویجر ۱ رقم خورد؛ فضاپیمای کهنه‌کار ناسا دوباره با زمین ارتباط برقرار کرد

فضاپیمای نمادین وویجر ۱ که دورترین فرستاده‌ی بشر به فضا محسوب می‌شود، پس از ماه‌ها ارسال پیام‌های بی‌معنی، بالأخره توانست به‌طور قابل درک با زمین ارتباط برقرار کند.

وویجر ۱ در سال ۱۹۷۷ به فضا پرتاب شد و در عرض چند سال از کنار مشتری و زحل گذر کرد. این فضاپیما از آن زمان به‌طور پیوسته از خورشید فاصله گرفت تا آنکه در سال ۲۰۱۲ به فضای میان‌ستاره‌ای وارد شد. بااین‌حال، در اواسط نوامبر ۲۰۲۳، انتقال پیام از وویجر ۱ دچار مشکل شد و مهندسان ناسا تلاشی تدریجی را برای عیب‌یابی فضاپیما آغاز کردند. در نهایت، زحمات آن‌ها نتیجه داد و ناسا ۲۲ آوریل اعلام کرد که اطلاعات واضحی در مورد سلامت و وضعیت کاوشگر خود دراختیار دارد.

سوزان داد، مدیر پروژه وویجر در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا، در زمانی که تیم مأموریت همچنان در تلاش برای حل مشکل بود، در گفت‌وگو با ساینتیفیک آمریکن گفت: «این جدی‌ترین مشکلی محسوب می‌شود که از زمان مدیریت پروژه تجربه کرده‌ام. ازدست‌دادن ارتباط با فضاپیما ترسناک است.» مدیر وویجر کمی قبل‌تر در مصاحبه‌ای دیگر با ارز تکنیکا گفته بود فقط معجزه می‌تواند موجب برقراری ارتباط دوباره با وویجر ۱ شود.

بااین‌حال، حضور طولانی‌مدت در محیط خشن فضا، به وویجر ۱، کاوشگری که برای فقط چهار سال طراحی شده بود، آسیب‌های اجتناب‌ناپذیر وارد کرده است. به‌طور خاص، تضعیف عملکرد سامانه‌ی تأمین برق، ناسا را مجبور کرده است که از بین ۱۰ ابزار فضاپیما، ۶ عدد را خاموش کند. همچنین از آنجا که فاصله‌ی بسیار زیاد وویجر ۱ از زمین موجب شده دستیابی به یک سیگنال از کاوشگر تقریباً یک روز زمینی زمان‌بر باشد، ارتباط با فضاپیما به‌مراتب ضعیف‌تر از همیشه شده است.

وقتی آخرین نقص ارتباطی پاییز گذشته رخ داد، دانشمندان همچنان می‌توانستند سیگنا‌ل‌هایی را به کاوشگر ارسال کنند و می‌توانستند دریابند که فضاپیما در حال کار است؛ اما مشکل این بود که وویجر ۱ نمی‌توانست به‌طرز معنی‌دار به پیام‌ها پاسخ بدهد و براساس توصیف ناسا، تمام آنچه می‌فرستاد، «الگویی تکرارشونده از صفر و یک‌ها بود.»

تیم مأموریت، منشأ مشکل را در بخشی از سامانه‌ی کامپیوتر فضاپیما به نام زیرسیستم داده‌های پرواز (FDS) تشخیص داد و دریافت که تراشه‌ای خاص در آن سیستم از کار افتاده است.

خرابی تراشه از دسترسی کامپیوترهای وویجر به بخش مهمی از کد نرم‌افزاری مورد استفاده برای بسته‌بندی اطلاعات ارسالی به زمین ممانعت می‌کرد. مهندسان نتوانستند تراشه را تعمیر کنند؛ اما به‌گفته‌ی ناسا، موفق شدند کد یادشده را به تکه‌های مجزا تقسیم کنند و به بخش‌های مختلف در حافظه‌‌ی FDS انتقال دهند. اولین فرمان‌ها برای تعمیر فضاپیما ۱۸ آوریل ارسال شد. با وجود مجموع مسافت تقریباً ۵۰ میلیارد کیلومتری برای رفت و برگشت پیام، تیم مأموریت باید نزدیک به دو روز کامل برای دریافت پاسخ صبر می‌کرد.

هرچند اکنون به‌نظر می‌آید که وویجر ۱ درحال بهبود است، دانشمندان ناسا می‌دانند که فضاپیمای کهنه‌کارشان برای همیشه دوام نخواهد آورد. دیر یا زود، نقصی که آن‌ها قادر به رفعش نیستند، رخ خواهد داد یا ذخیره‌ی سوخت رو به کاهش فضاپیما برای همیشه تمام خواهد شد. تا آن زمان، ناسا تصمیم دارد که تا حد امکان داده‌های بیشتری را از دوقلوهای ارزشمند وویجر به‌دست آورد.