محققان: یک آنزیم باکتری روده می‌تواند دستیابی به خون همگانی را ممکن کند

در دنیای پزشکی و درمان، بخش اهدای خون نقش مهمی را ایفا می‌کند، اما باتوجه به گروه‌های خونی مختلف، بیماران تنها از گروه خاصی می‌توانند خون دریافت کنند. اکنون محققان دانشگاه فنی دانمارک (DTU) و دانشگاه لوند در سوئد برای اولین‌بار دریافتند که می‌توان از نوعی آنزیم باکتری روده بهره برد تا در نهایت بتوان یک خون همگانی ایجاد کرد.

براساس گزارش نیواطلس و مقاله منتشرشده در نیچر، محققان از آنزیم‌های تولیدشده توسط یک باکتری معمولی روده برای حذف آنتی‌ژن‌های A و B از گلبول‌های قرمز خون استفاده کرده‌ و حالا یک قدم به ساخت خون همگانی نزدیک‌تر شده‌اند.

پیشرفت محققان در ایجاد خون همگانی

به‌طورکلی، گروه‌های خونی برپایه وجود آنتی‌ژن‌های A و B در گلبول‌های قرمز تعیین می‌شوند؛ گروه‌های خونی O نیز هیچ‌کدام از این آنتی‌ژن‌ها را ندارند. هنگامی که تزریق خون انجام می‌شود، گروه خونی اهداکننده و گیرنده باید مطابقت داشته باشد. در غیر این صورت، سیستم ایمنی به سلول‌های خونی جدید حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد و این امر می‌تواند کشنده باشد.

انجمن بین‌المللی انتقال خون (ISBT)، سیستم گروه خونی را به عنوان یک سیستم ژنتیکی متشکل از یک یا چند آنتی‌ژن تعریف می‌کند. تا سال 2023 نیز، 45 سیستم گروه خونی شناخته‌شده حاوی 362 آنتی‌ژن گلبول قرمز بودند که از نظر ژنتیکی توسط 50 ژن تعیین می‌شوند.

از سویی ایده حذف آنتی‌ژن‌های گروه خونی، بیش از 40 سال است که مطرح بوده و تاکنون به‌رغم تلاش‌ محققان مختلف، هیچ‌کس راهی برای تولید خون همگانی بدون خطر واکنش‌های ایمنی پیدا نکرده بود. اما این پژوهش جدید توانست این تلاش‌ها را یک قدم به جلو ببرد.

باکتری مسئول آنزیم مورداستفاده در پژوهش جدید، «Akkermansia muciniphila» نام دارد و در پوشش روده انسان یافت می‌شود. محققان 24 ترکیب مختلف از این آنزیم را روی نمونه‌های خون آزمایش کردند و برای اولین‌بار دریافتند که این آنزیم در حذف آنتی‌ژن‌های خونی گروه A و B بسیار کارآمد است و می‌توان از آن‌ برای ایجاد یک خون همگانی استفاده کرد. بااین‌حال، هنوز کارهای بیشتری باید در این زمینه صورت بگیرد.