انسان میتواند ظرف مدت ۲۰۰ سال به گونهای میانسیارهای تبدیل شود
انسانها با لحظهای تعیینکننده در تاریخ خود روبهرو هستند. براساس پژوهشی جدید، یا به فناوری برداشت ایمن انرژی برای فرار از زمین میرسیم یا خود را در فاجعهای بزرگ نابود میکنیم. اگر بتوانیم به هدف اول برسیم و از فاجعه اجتناب کنیم، میتوانیم حداقل ظرف مدت ۲۰۰ سال به گونههایی میانسیارهای تبدیل شویم. به گفتهی جاناتان جیانگ، مؤلف ارشد مقاله از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا:
زمین نقطهای کوچک است که با تاریکی احاطه شده است. براساس درک فعلیمان از فیزیک، در سنگی کوچک با منابع محدود به دام افتادهایم.
انسانها برای ترک سیارهی خود باید مصرف انرژی تجدیدپذیر و هستهای را افزایش دهند و در عین حال از کاربرد این منابع برای اهداف شوم و غیرصلحآمیز جلوگیری کنند. درنتیجه اگر بشریت بتواند در دهههای آینده بهصورت ایمن از سوختهای فسیلی عبور کند، شانسی برای بقا خواهد داشت.
مقیاس کارداشف
نیکولای کارداشف، ستارهشناس اهل شوروی در سال ۱۹۶۴ طرحی را برای تخمین قابلیت فناوری یک گونهی هوشمند طراحی کرد که بعدها توسط کارل سیگن اصلاح شد. همه چیز به انرژی و میزان مصرف آن توسط یک گونه برای اهداف مشخص ربط دارد. این هدف میتواند اکتشاف در جهان یا حتی بازی ویدئویی باشد.
برای مثال تمدن نوع یک کارداشف میتواند از کل انرژی موجود روی سیارهی خانهی خود از جمله کل منابع انرژی زمینی (سوختهای فسیلی و موادی که بتوان برای شکافت اتمی به کار برد) و کل انرژی دریافتی ستارهی میزبان خود استفاده کند. برای زمین این مقدار انرژی برابر است با ۱۶^۱۰ وات.
مقدار مصرف انرژی تمدن نوع ۲، ده برابر بیشتر است. این تمدن میتواند از کل خروجی انرژی یک ستاره بهرهبرداری کند. گونههای نوع سه حتی میتوانند گام را فراتر گذاشته و از بخش زیادی از انرژی کل کهکشان استفاده کنند. بدیهی است که گونههای انسانی زیر آستانهی تمدن نوع یک قرار میگیرند اما مصرف انرژی انسان هم هر سال رو به افزایش است. سرانهی مصرف انرژی فردی در حال افزایش است اما این مصرف انرژی با هزینههایی همراه است. برای مثال میتوان به تأثیر آزادسازی کربن و آلایندهها بر زیستکره و ریسک توانایی استفاده از ابزارهای قدرتمند انرژی مثل بمبهای اتم برای اهداف شوم و مخرب اشاره کرد.
تصویرسازی سیارههای TRAPPIST-1، فوریهی ۲۰۱۸
فیلتر بزرگ
خطری که به واسطهی افزایش مصرف انرژی تحمیل میشود نشان میدهد چرا دانشمندان هیچ مدرکی از تمدنهای پیشرفتهی فرازمینی ندارند. اگر زمین شرایط بسیار خاصی نداشت و رشد حیات و هوش منحصربه فرد نمیبود، کهکشان انباشته از موجودات هوشمند میشد.
قطعاً از دیدگاه نجومی، عمر انسان در مقایسه با راه شیری که میلیاردها سال عمر دارد، کوتاه است. احتمالاً تاکنون تمدنی در جایی دیگر به مرحلهی نوع سه رسیدهاند و اکتشافات کهکشان را آغاز کردهاند. درنتیجه تا وقتی انسان به موجودی هوشمندتر تبدیل شود، احتمالاً میتواند موجودات دیگری را ملاقات کنند یا حداقل هدیهای خوشآمدگویانه از خود به جا بگذارند؛ اما حداقل تا جایی که اطلاع داریم، ما تنها هستیم. حیات و بهویژه حیات هوشمند بهشدت کمیاب است. درنتیجه شاید پیش از آنکه تمدنی بتواند به مراحل پیشرفتهتر توسعه برسد، مجموعهای از فرایندها به محو حیات هوشمند انجامیده باشند. اغلب فیلترهای بزرگ شکلهای متفاوتی از نابودی گونهها به دست خود هستند.
- بشر احتمالاً تا ۴۰۰ هزار سال آینده از وجود فرازمینیها آگاه نخواهد شد
- در آینده بسیار دور، ماشینها دشمن ما نیستند؛ خود ما هستند
انسان همین حالا هم میتواند گونهای خودنابودگر باشد درحالیکه هنوز اولین پلهی مقیاس کارداشف را طی نکرده است. امروزه برخی کشورها ظرفیت سلاح هستهای کافی برای محو و نابودی انسان را دراختیار دارند. به گفتهی جیانگ: «ما فیلتر بزرگ خود را داریم.»
چارهی کار، اجتناب از خودنابودگری و در عین حال افزایش مصرف انرژی به نقطهای است که بتوانیم به شکلی مطمئن و یکجا از دنیاهای مختلف و حتی کل منظومهی شمسی استفاده کنیم. حضور انسان روی بیشتر از یک سیاره میتواند مانعی قوی برای خودنابودگری تلقی شود؛ اما رسیدن به جایگاه چندسیارهای مستلزم مقدار زیادی انرژی است که نهتنها برای ساخت سکونتگاههای کوتاهمدت بلکه برای حفظ شهرهای خودپایدار و تکاملیافته ضروری است.
طرح مفهومی هنرمند از سطح سیارهی فراخورشیدی TRAPPIST-1f
لبهی چاقو
جیانگ و تیم او در مقالهای که در ماه آوریل در پایگاه پیشانتشار arXiv منتشر شد، به بررسی بهترین روش برای رسیدن به جایگاه نوع ۱ پرداختند. پژوهشگرها از توصیههای کنوانسیون چارچوب ملل متحد دربارهی تغییرات اقلیمی استفاده کردند که به پیامدهای شفاف ادامهی مصرف سوختهای فسیلی اشاره کرده بود.
بهطور خلاصه تا زمانی که انسان با سرعتی بالا به منابع انرژی هستهای و گزینههای تجدید پذیر روی نیاورد، آسیب زیادی را به زیستکره وارد میکند و بالا رفتن از مقیاس کارداشف برایش دشوار است. این پژوهش رشد سالانهی ۲/۵ درصدی مصرف انرژی هستهای و تجدیدپذیر را درنظر میگیرد؛ براساس یافتهها در فاصلهی ۲۰ تا ۳۰ سال آینده، این شکلهای انرژی به جایگزین پایداری برای سوختهای فسیلی تبدیل میشوند. خروجی منابع انرژی تجدیدپذیر و هستهای بدون وارد شدن فشار زیادی بر زیستکره افزایش خواهد یافت و در صورتی که با سرعت فعلی به مصرف آنها ادامه دهیم، در سال ۲۳۷۱ به جایگاه تمدن نوع یک خواهیم رسید.
جیانگ همچنین تأکید میکند محاسبات فرضهای متعددی را دربرمیگیرند و عدم قطعیت تخمین نزدیک به ۱۰۰ سال است. در محاسبات باید فرض شود که روشهای ایمنی را برای کنترل ضایعات هستهای شناسایی میکنیم و افزایش توانایی برداشت انرژی به فاجعه نمیانجامد. بااینحال اگر بتوانیم این روند را حفظ کنیم میتوانیم به مرحلهای برسیم که از گونهی خود در صدها سال آینده محافظت کنیم.