اسکوربوت یا کمبود ویتامین C؛ بیماری قرون گذشته درحال بازگشت است

در سال ۱۷۴۷، جیمز لیند جراح بریتانیایی نیروی دریایی یکی از نخستین افرادی بود که یکی از اولین کارآزمایی‌های بالینی را انجام داد و نشان داد مرکبات می‌توانند از اسکوربوت پیشگیری و آن را درمان کنند. گرچه چندین دهه طول کشید تا یافته‌های او به‌طور گسترده به کار گرفته شود.

در سال ۱۷۹۵، نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا رسما روش تامین آب لیمو را برای دریانوردان اتخاذ کرد که به‌طور چشمگیری تعداد موارد اسکوربوت را کاهش داد.

در گزارش موردی جدید، پزشکان در استرالیای غربی درمان مرد میانسال مبتلا به این بیماری را شرح دادند. در گزارش موردی دیگری، پزشکان در کانادا از درمان زنی ۶۵ ساله مبتلا به بیماری مذکور خبر دادند.

هر دو بیمار با ضعف پا و آسیب پوستی به پزشک مراجعه کردند، اما پزشکان در ابتدا احتمال ابتلای آن‌ها به اسکوربوت را درنظر نگرفتند. پزشکان فرض کردند که ویتامین سی فراوانی در رژیم غذایی مدرن وجود دارد، بنابراین نباید کمبود آن رخ دهد. در هر دو مورد، درمان با دوزهای بالای ویتامین سی (هزار میلی‌گرم در روز به مدت حداقل هفت روز) به بهبود علائم و درنهایت بهبودی کامل منجر شد.

بررسی سال گذشته‌ی بیمارستان بزرگی در نیو ساوت ولز نشان داد کمبود ویتامین سی شایع است. بیش از ۵۰ درصد از بیماران که سطح ویتامین سی آن‌ها آزمایش شد، دچار کمبود متوسط (۲۹٫۹ درصد) یا کمبود قابل‌توجه (۲۴٫۵ درصد) بودند. کمبود در میان بیماران ساکن مناطق روستایی و مناطق فقیرتر شایع‌تر بود.

متأسفانه، تأمین و مصرف غذاهای مغذی با ویتامین C کافی هنوز برای برخی افراد یک مشکل است. عواملی که خطر کمبود ویتامین C را افزایش می‌دهند، شامل موارد زیر می‌شود:

رژیم غذایی ضعیف: افرادی که به دلایلی همچون ناامنی غذایی یا انتخاب‌های غذایی رژیم غذایی محدود دارند، ممکن است ویتامین سی کافی دریافت نکنند. این افراد شامل کسانی می‌شود که به شدت بر غذاهای فرآوری‌شده و فاقد مواد مغذی متکی هستند و محصولات غذایی تازه به اندازه کافی مصرف نمی‌کنند.

بیابان‌های مواد غذایی: در مناطقی که دسترسی به میوه‌ها و سبزیجات تازه و مقرون‌به‌صرفه محدود است (که اغلب به‌عنوان بیابان‌های غذایی شناخته می‌شود)، افراد ممکن است دچار کمبود ویتامین سی شوند. در برخی از مناطق کشورهای درحال توسعه مانند هند، عدم دسترسی به مواد غذایی تازه یکی از عوامل خطر ابتلا به اسکوربوت است.

بحران هزینه‌های زندگی: با افزایش شمار افرادی که قادر به خرید محصولات تازه نیستند، افرادی که مصرف میوه‌ها و سبزیجات را محدود می‌کنند، ممکن است دچار کمبود مواد مغذی، ازجمله اسکوروی شوند.

رویه‌های کاهش وزن و داروها: مصرف محدود مواد غذایی به دلیل جراحی کاهش وزن یا داروهای کاهش وزن ممکن است به کمبود مواد مغذی منجر شود.

بیماری‌های روانی و اختلالات خوردن: مشکلات سلامت روان همچون افسردگی و بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند به رژیم‌های غذایی به شدت محدود منجر شود و خطر ابتلا به اسکوربوت را افزایش دهد.

انزوا: افراد سالخورده خصوصا کسانی که به تنهایی یا در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند، ممکن است در تهیه‌ی وعده‌های غذایی متعادل دارای مقدار کافی از ویتامین سی مشکل داشته باشند.

شرایط پزشکی خاص: افراد مبتلا به اختلالات گوارشی، مشکلات سوء جذب یا کسانی که به دلایلی همچون آلرژی شدید یا عدم تحمل، از رژیم‌های غذایی بسیار محدودی استفاده می‌کنند، چنانچه نتوانند مقدار کافی ویتامین سی مصرف یا جذب کنند، ممکن است دچار اسکوربوت شوند.