ارز دیجیتال فرکس (Frax) چیست؟ معرفی استیبل کوین پایدار FRAX
ارز دیجیتال فرکس یکی از جدیدترین استیبل کوین‌های بازار کریپتو است که از روش‌های متنوعی برای ثبات قیمت استفاده می‌کند. این استیبل کوین که قیمتی برابر با 1 دلار آمریکا دارد، تلاش می‌کند با استفاده از وثیقه و الگوریتم‌های کنترل‌کننده، قیمت خود را ثابت نگه دارد. در این مقاله با رمزارز Frax آشنا خواهیم شد و نقاط قوت و ضعف آن را بررسی خواهیم کرد.
ارز دیجیتال فرکس چیست؟
گزارش‌های اخیر وب‌سایت مساری (Messari) نشان می‌دهد که ارز دیجیتال فرکس با الگوریتم هیبریدی (ترکیبی) یکی از پایدار‌ترین استیبل‌‌کوین‌ها در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ بوده است. در حالی که بازار رمزارزها در اوایل سال ۲۰۲۲ روزهای پرتلاطمی داشت و شاهد سقوط عجیب و غریب ارز دیجیتال لونا و استیبل کوین ترا بود، توکن FRAX توانسته اعتماد کاربران زیادی را جلب کند و به یک استیبل کوین مطمئن تبدیل شود.
دریافت ۳۰,۰۰۰ شیبا رایگانرمزارز فرکس یک استیبل کوین است که قیمت آن به دلار آمریکا وابستگی دارد. این رمزارز اولین استیبل کوین مبتنی بر وثیقه است که تا حدی الگوریتمی هم محسوب می‌شود.
استیبل کوین‌های وثیقه‌ای با استفاده از سرمایه‌های بلوکه‌شده پشتیبانی می‌شوند. برای مثال تتر (USDT)، دای (DAI) و یو‌اس‌دی کوین (USDC) به روش وثیقه‌ای مدیریت می‌شوند. مهم‌ترین چالش در مورد این رمزارزها ریسک نگهداری از دخایر فیزیکی و نیاز به وثیقه‌گذاری بیش از حد است. استیبل کوین‌هایی که صرفاً الگوریتمی هستند، با استفاده از فرآیندهای مدیریت نوسان، ارزش خود را به ثبات می‌رسانند. البته پس از اتفاقی که برای Terra USD افتاد، دیگر افراد زیادی به چنین استیبل کوین‌هایی اعتماد نمی‌کنند. رمزارز Frax تلاش می‌کند تا دوباره اعتماد را به بازار استیبل کوین‌های الگوریتمی برگرداند؛ تلاشی که حداقل تا امروز نتیجه‌بخش بوده است.
رمزارز Frax چگونه کار می‌کند؟
پروتکل رمزنگاری فرکس شامل دو توکن است. توکن اول استیبل کوین FRAX است که به عنوان رمزارزی وابسته به دلار آمریکا است. توکن دوم با نام سهام فرکس (FXS) شناخته می‌شود و توکن حاکمیتی پروژه است. از طریق فرآیندهای حاکمیتی، قراردادهای استخری که ارز دیجیتال USDC را به عنوان وثیقه ذخیره کرده است گاهی افزایش و گاهی هم کاهش پیدا می‌کند.
نسبت و میزان وثیقه ممکن است در شرایط مختلف تا حد ۰.۲۵ درصد تغییر کند. اگر قیمت رمزارز فرکس به زیر ۱ دلار برسد، پروتکل نسبت وثیقه را ۰.۲۵ درصد به سمت بالا تنظیم می‌کند. در طرف مقابل اگر قیمت توکن FRAX بالاتر از یک دلار باشد، نسبت وثیقه توسط پروتکل به سمت پایین تنظیم می‌شود. در نتیجه توکن FXS دائماً ضرب و سوزانده می‌شود تا قیمت استیبل کوین همچنان یک دلار باقی بماند.
نسبت وثیقه به طور خودکار توسط الگوریتمی به نام Algorithmic Market Operations Controller یا AMO دائماً به‌روز می‌شود. بنابراین سیاست‌های پولی پروژه فرکس کاملا خودکار و البته غیرمتمرکز است. این استیبل کوین باید وثیقه کافی برای جلب اعتماد کاربران را داشته باشد. پس از فروپاشی استیبل کوین ترا، اعتماد کمی نسبت به این دسته از استیبل کوین‌ها وجود دارد. به همین دلیل استفاده همزمان از وثیقه و الگوریتم‌های کنترل‌کننده می‌تواند ثبات ارز دیجیتال فرکس را افزایش دهد.
از آگوست ۲۰۲۲، رمزارز فرکس با ۹۰ درصد وثیقه و ۱۰ درصد توکن FXS پشتیبانی شده است. گرچه در سپتامبر ۲۰۲۱ نوسان‌هایی جزئی و کوتاه‌مدت در نمودار این ارز دیجیتال مشاهده شد اما به طور کل توکن فرکس ثبات خوبی داشته است. به نظر می‌رسد افزایش استفاده از توکن FRAX توسط فعالان بازار ارزهای دیجیتال، به پذیرش مقدار بیشتری از این توکن به صورت الگوریتمی کمک خواهد کرد. در واقع Frax می‌خواهد به آرامی اعتماد کاربران نسبت به الگوریتم‌های کنترل‌کننده را جلب کند.
عامل دیگری که به ارز دیجیتال Frax کمک می‌کند تا ارزش دلاری خود را حفظ کند، هزینه‌های ضرب و بازخرید توکن است. این هزینه‌ها ممکن است از ۰.۲ درصد تا ۰.۴۵ درصد متغیر باشد. به علاوه پروژه فرکس از AMOها برای به گردش درآوردن خودکار دارایی‌های دیجیتال بیکار بهره می‌گیرد.
الگوریتم‌های کنترل‌کننده فرکس امکان درآمدزایی از طریق پروتکل آوه (Aave) را فراهم کرده‌اند. در حقیقت با استفاده از ارز دیجیتال فراکس می‌توان وام‌هایی از پروتکل آوه دریافت کرد. علاوه بر این، فرکس از طریق اعطای وام در پروتکل آوه نیز سود دریافت می‌کند. در ماه می ۲۰۲۲، سام کاظمیان (Sam Kazemian)، بنیانگذار فرکس، اعلام کرد که از طریق پروتکل آوه ۱۵۰ میلیون دلار درآمد سالانه ایجاد خواهد شد.
تیم توسعه رمزارز فرکس
تیم Frax Finance متولی توسعه رمزارز فرکس است. این تیم که جاه‌طلبی‌های بی‌پایانی دارد، دومین استیبل کوین خلاقانه خودش را نیز راه‌اندازی کرده است تا بخشی از اکوسیستم بزرگ Frax باشد.
شاخص قیمت فرکس (FPI) بر اساس یک استیبل تورمی تعریف شده است. این نرخ تورم ۱۲ماهه به تبعیت از شاخص قیمت مصرف‌کننده تعدیل نشده ایالات متحده (CPI-U) تغییر می‌کند. داده‌های مربوط به این تغییرات از طریق یک اوراکل تخصصی در شبکه چین لینک (Chainlink) انتقال داده می‌شوند.
سام کاظمیان در زمان معرفی شاخص FPI در اوایل سال ۲۰۲۲ اعلام کرد که مأموریت پروژه Frax Finance حل مشکلات اقتصادی دنیای واقعی از طریق استفاده از دارایی‌های رمزنگاری‌شده مبتنی بر بلاکچین است.
فرآیندهای غیرمتمرکزی که در این پروژه به کار گرفته شده است بسیار خلاقانه و حساب‌شده به نظر می‌رسد و با مدل بانکداری الگوریتمی متمرکز شباهت‌های زیادی دارد. با این حال هنوز هم شک و تردیدهایی در مورد نقطه‌ضعف ارز دیجیتال فرکس وجود دارد. همان نقطه‌ضعفی که باعث نابودی استیبل کوین ترا شد؛ خطر از دست دادن عامل پایداری و افتادن در سیکل مرگ.
مطمئناً تیم توسعه Frax Finance برنامه‌های متعددی درباره مقابله با این مشکل تدوین کرده است. زمانی که ارز دیجیتال UST در ماه می ۲۰۲۲ روند نزولی شدیدی داشت، رمزارز Frax باثبات و مطمئن به کار خودش ادامه داد. همین موضوع نشان می‌دهد تفاوت‌های مهمی بین این دو پروژه وجود دارد.
کیف پول‌ها و صرافی‌های توکن FRAX
برای خرید و فروش ارز دیجیتال Frax می‌توان از صرافی‌هایی مثل گیت دات آی او (Gate.io)، یونی سواپ (UniSwap)، کرو فایننس (Curve Finance) و سوشی سواپ (SushiSwap) استفاده کرد. همچنین از کیف پول نرم‌افزاری تراست ولت (TrustWallet) یا ولت سخت‌افزاری سیف پل (SafePal) می‌توان برای خرید و فروش یا نگهداری از این استیبل کوین بهره گرفت.
خلاصه مطلب
ارز دیجیتال فرکس استیبل کوینی است که از وثیقه و الگوریتم‌های کنترل‌کننده برای ثبات قیمت استفاده می‌کند. این استیبل کوین که تا امروز روند قابل قبولی داشته است، می‌خواهد اکوسیستمی بزرگ برای حل مشکلات اقتصادی جهان ایجاد کند. با اینکه شباهت‌های توکن FARX و ارز دیجیتال UST برخی‌ها را نگران می‌کند اما به نظر می‌رسد این دو پروژه تفاوت‌های زیادی دارند و فرکس به سرنوشت ترا دچار نخواهد شد. باید دید رمزارز Frax می‌تواند دوباره اعتماد بازار را نسبت به استیبل کوین‌های الگوریتمی جلب کند یا خیر؟
